Het geheim van de IJssel in oorlog en vrede

  • Type
    Fietsen
  • Afstand
    42,8 km
  • Duur
    2:51
  • Knooppunten
    16
  • Locaties
    4

Maak kennis met het oorlogsverleden van Olst-Wijhe. Met de Basjkieren (Kozakken) die waren gelegerd in Wijhe en een grote rol hebben gespeeld in het ontstaan van de Monarchie. Met de de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. En bezoek de bunkers van de IJssellinie uit de periode van de Koude Oorlog.

Startpunt

Start vanaf de parkeerplaats bij kasteel de Haere, Haereweg 4 Olst. Verlaat de parkeerplaats en sla LA. Fiets de zandweg af, driesprong RA, naar knp 69. De route is beschreven vanaf kasteel de Haere. Natuurlijk kun je de route op elk gewenst knooppunt beginnen. Bijv. bij het Infocentrum IJssel Den Nul, Rijksstraatweg 109, tevens thuisbasis van de historische vereniging ’t Olster Erfgoed, (knp 49). Of in het centrum van Wijhe bij de Historische Vereniging Wijhe, Langstraat 52, (knp 29).

Toegankelijkheid

gebruikte afkortingen: LA = linksaf, RA = rechtsaf, RI = richting, knp = knooppunt

Colofon

De route is tot stand gekomen met medewerking van Stichting IJssellinie, Historische Vereniging Wijhe, Museum Geelvinck en 't Olster Erfgoed.

  1. Havezate De Haere

    Havezate De Haere

    De Haere wordt voor het eerst genoemd in 1329. Toen was het nog geen havezate, maar een boeren hoeve. De huidige havezate werd gebouwd in 1559. Het huis, met toen nog een U-vorm, is door latere eigenaren flink veranderd. Evenals het landgoed. Sinds 1996 is het eigendom van Stichting IJssellandschap.

    Verscholen in de bossen van het landgoed de Haere in Olst liggen bunkers en kazematten die toebehoren aan één van de omvangrijkste na-oorlogse defensiewerken op Nederlands grondgebied: De IJssellinie. De bunkers zijn gerestaureerd en opnieuw ingericht en te bezichtigen. www.ijssellinie.nl

    Op de benedenverdieping van het kasteel is een prachtige horeca locatie gevestigd. Op openingstijden kunt u genieten van drankjes, gebak en heerlijke lunchgerechten. Vanaf het terras is het genieten van het prachtige uitzicht.

  2. De IJssellinie

    De IJssellinie

    De IJssellinie was een uiterst geheime waterlinie uit de Koude Oorlog, die ons land moest beschermen tegen een mogelijke Russische invasie, Het Rode Gevaar. De linie werd begin jaren '50 aangelegd om een mogelijke Russische opmars een halt toe te roepen of te vertragen.

    Als dit plan uitgevoerd zou worden, werd een 127 kilometer lange en 5 tot 10 kilometer brede strook land tussen Nijmegen en Kampen onder water gezet. Er waren plannen voor evacuatie van de ruim 400.000 bewoners van de IJsselvallei bij wie het niet bekend was dat dit hen mogelijk te wachten stond.

  3. De Kleine Wildenberg

    Boerderij de Kleine Wildenberg

    De kleine Wildenberg is een boerderij in Diepenveen, waar je kunt logeren, ontspannen en tot jezelf kan komen. Gewoon omdat je er even uit wil, alleen of met je gezin of om op stap te gaan in het mooie Salland. Sfeervol overnachten of vergaderen op een inspirerende boerderij.

  4. Fietsknooppunt 60

  5. Shermantank, IJssellinie

    Shermantank, IJssellinie

    Je ziet hier de bovenkant van een Shermantank zonder rupsbanden en motor. De tank is in beton gegoten en in een terpje geplaatst. Hij maakt onderdeel uit van de afweer tegen grondtroepen in de tijd van de IJssellinie.

  6. Eetkamer 'Hier is ut'

    Eetkamer 'Hier is ut'

    Voor lekker eten, goeie koffie, fijne sfeer en een heleboel meer kun je zes dagen per week terecht bij Eetkamer ‘Hier is ut’ in het Holstohus. Loop gerust binnen of reserveer een tafeltje. Bij deze aangename ontmoetingsplaats kom je in contact met elkaar en worden verse plannen gesmeed.

  7. Liberation Route verhaal

    Vernietiging watertoren Olst

    13 april 1945. Vandaag is een vreugdevolle dag voor Olst; maar ook eentje met een zwarte rand. De Canadezen kwamen ons vandaag eindelijk bevrijden. Maar in de láátste nacht voor bevrijding hebben de Duitsers onze watertoren met de grond gelijk gemaakt. Wat een laffe daad!

    Ik schrok om 3 uur wakker omdat er hard op onze voordeur werd gebonsd. Beng! Beng! “Deutsche Wehrmacht! Aufmachen jetzt!” hoorde ik een barse mannenstem roepen. Het licht op de overloop ging aan en mijn vader kwam verdwaasd uit zijn slaapkamer lopen. “Wat is dit nu weer, Duitsers voor de deur?!”

    Mijn vader trok snel een broek aan en stommelde van de trap af. Ik keek toe hoe hij het gordijn dat voor de deur hing opzij schoof. Hij haalde de klemmen van de deur en zette deze op een kier open, maar er werd van buiten tegenaan geduwd. Drie gewapende soldaten kwamen naar binnengestormd.

    Eén soldaat begon in het Duits van alles tegen mijn vader te roepen. Ik kon er niets van verstaan maar ik zag dat ze mijn vader hardhandig vastgrepen. Ik werd heel erg bang en ook mijn vader was nu in paniek. “Ich mache das, ich mache das!” riep hij. Ik zag hoe hij de watertoren-sleutel pakte.

    Mijn vader is beambte van de watertoren van Olst en beheert daarom ook de sleutel ervan. De Duitsers hadden een paar maand geleden een luchtwachtdienst in de toren ingericht. Maar waarom kwamen ze nu opeens midden in de nacht de sleutel opeisen? We begrepen er niets van.

    Even snel als de soldaten binnenkwamen stormden ze weer naar buiten en lieten ons alleen. Een half uur later zaten we nog bij te komen in de woonkamer toen we plotseling een oorverdovende klap hoorden. Ons huis schudde op zijn grondvesten en ik moest mezelf vastgrijpen aan de rand van de tafel.

    Het gedonder en geraas was zó hard dat we bang waren dat het huis zou instorten. Toen de rust wederkeerde waren we te bang om buiten te gaan kijken wat er gebeurd was. De rest van de nacht verliep onrustig; elk geluid deed ons opschrikken en we hebben geen oog meer dichtgedaan.

    Vandaag werd het ons allemaal duidelijk; de Duitsers hebben onze watertoren met vliegtuigbommen opgeblazen. De sleutel hebben ze niet eens gebruikt; met de Canadezen op de hielen .waren ze zo haastig dat ze de deur alsnog geforceerd hebben. De bommen hebben ze met handkarren naar binnen gebracht

    en daarna tot ontploffing gebracht. De toren van bijna 50 meter hoog is volledig weggevaagd en er is alleen nog een ruïne overgebleven. Het waterreservoir is van 40 meter hoogte naar beneden gekomen en ligt nu ondersteboven op de vloer. Olst is vandaag in rep en roer.

    Wat een zinloze verwoesting, zo vlak voor de bevrijding!

  8. Fietsknooppunt 56

  9. route LAACC of Bökkers Mölle

    In Olst bij knp 56, LA ri. knp 70. Op de dijk kun je kiezen om rechtdoor te fietsen voor een kijkje bij de LAACC bunker. Hiervoor steek je de IJssel over met het veerpont. Of je kiest ervoor om aan deze kant van de IJssel te blijven. Ga dan RA op de dijk (Rijksstraatweg), langs de Bökkers Mölle.

  10. De Olsterhof

    Lifestylewinkel De Olsterhof

    Levensgenieters die houden van nostalgie en landelijkheid, vinden wat ze zoeken bij de Olsterhof: tijdloze, robuuste spullen voor binnen en buiten, die u niet snel ergens anders zult vinden. Het is een winkel met een petit café, een siertuin en een terras, gelegen in het pittoreske Olst.

  11. Oorlogsmonument Olst

    Oorlogsmonument Olst

    Dit oorlogsmonument herdenkt de inwoners uit Olst die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog en latere oorlogen.

    Bij het oorlogsmonument staan sook naamborden van militaire en burgerslachtoffers omgekomen in of afkomstig uit Olst.

  12. route LAACC bunker

    Bezoek LAACC bunker: Op de dijk rechtdoor fietsen naar knp 70. Bij knp 70 LA, en meteen rechts zie je na de boerderij een soort witte ‘schuur’. Dit is de LAAC bunker. Terugfietsen naar knp 70 en ri. knp 56. NIET doorfietsen naar knp 56, maar op de dijk LA, Rijksstraatweg, langs de Bökkers Mölle.

  13. LAACC Bunker Welsum

    LAACC Bunker

    Ten zuiden van Welsum ligt de LAACC-bunker, het Light Anti Aircraft Control Centre. Deze als boerenschuur vermomde bunker deed tijdens de Koude Oorlog dienst als commandopost. De grote deuren waren louter bedoeld als vermomming.

    In deze bunker bevond zich het commandocentrum van de luchtverdediging van de IJssellinie. In de directe nabijheid van de LAACC staat ook een in beton gegoten Shermantank.

    De defensieweg tegenover de LAACC leidt naar de nog aanwezige Welsumer kademuur aan de IJssel (waar het ponton afgezonken moest worden). Ook is daar nog het restant van de ponton haven en de plek waar de gevechtsdriehoek was, te zien.

  14. Liberation Route verhaal

    De mölle steet der noch

    Terugblik van molenaarsvrouw Maria Bökkers. Wat een dubbele dag vandaag! Vannacht moesten we halsoverkop ons huis verlaten omdat Johannes Duitse soldaten in de molen zag. Ze waren bezig met de ontsteking van twee bommen… Maar vandaag zijn ook de Canadezen gekomen; Olst is eindelijk bevrijd!

    We hebben de stellingkorenmolen in Olst sinds 1938. Eerst leek het me romantisch; een molenaarsbestaan. Maar daar ben ik wel van teruggekomen. We moeten hard werken voor weinig geld en zijn van veel factoren afhankelijk. Het kost ons dan ook veel moeite om de eindjes aan elkaar te knopen.

    En alsof dat nog niet erg genoeg is, brak twee jaar geleden ook nog de oorlog uit. Veel fabrieken en molens werden onder toezicht van de Duitsers geplaatst en dat gebeurde ook met onze molen. We moesten ons plotseling aan allerlei regels en beperkingen houden.

    Als er bij de pont graan in beslag genomen werd, moesten wij dat aannemen en tegoedbonnen uitschrijven. Deze tegoedbonnen konden ze dan bij Steenbruggen inleveren, die de molen in Welsum bezit. Omgekeerd gold hetzelfde: Steenbruggen moest ook graan in beslag nemen en tegoedbonnen uitschrijven.

    Deze bonnen konden dan tegen een bepaalde hoeveelheid graan bij ons ingeleverd worden. Door al dat in beslag genomen graan lag er een grote voorraad in de molen opgeslagen, waar we soms stiekem meel van maalden. Ik was bij elke controle bang dat de Duitsers erachter zouden komen,

    maar wonderbaarlijk genoeg zijn we nooit betrapt! Ondanks de strenge controles hebben we van alles gedaan om de Duitse bezetter te dwarsbomen en mensen te helpen. Zo hebben we regelmatig onderduikers als molenaarsknechten aan het werk gehad. De kinderen moesten deze mensen met ‘oom’ aanspreken,

    zodat ze de onderduikers nooit konden verraden. We hadden ook geheime signalen met de omgeving afgesproken. Zo betekende een omgekeerde bezem bij de achterdeur dat iedereen weg moest blijven omdat er Duitsers in of bij de molen waren. En als er een razzia op komst was zette Johannes de wieken

    in het kruis. Dan was iedereen in de omgeving meteen op zijn hoede. Gelukkig is er vandaag een einde gekomen aan deze periode van continue waakzaamheid. De Duitsers zijn door de Canadezen verdreven. Ondanks de grote opluchting, moesten wij natuurlijk meteen aan onze molen denken.

    Hoe zou deze eraan toe zijn en zou hij er überhaupt nog staan? Johannes is meteen gaan kijken. Vol enthousiasme keerde hij huiswaarts: “De mölle steet der noch!” riep hij. De ene bom was niet ontploft en de andere bleek slechts gedeeltelijk gescheurd.

    Alleen de ramen en deuren waren uit de molen geblazen. Ik barstte in huilen uit: ik was gelukkig toch nog niet van die verdraaide molen verlost!

  15. Bökkers Mölle

    Bökkers Mölle

    Salland heeft een unieke verzameling werkende molens. De lekkerste van alle molen is toch wel de Bökkers Mölle in Olst, waar u onder andere versgebakken brood kunt kopen. De winkel bevindt zich in het oude graanpakhuis van de Bökkers Mölle. www.bokkersmolle.nl.

  16. Route vanaf Bökkers Mölle

    Na Bökkers Mölle, Rijksstraatweg volgen, 1e weg RA, De Meente. 1e weg LA, Rijksstraatweg. Verder fietsen naar knp 59.

  17. Fietsknooppunt 59

  18. Gemeentelijke Begraafplaats

    Algemene Begraafplaats Den Nul

    Voor een bezoek aan de algemene Begraafplaats fietst u van knp 59 naar 46. De begraafplaats bevindt zich aan de Holstweg, na huisnr. 12. Op de algemene begraafplaats Den Nul bevinden zich geallieerde militaire rijksgraven van 15 omgekomen vliegeniers: 3 Canadezen, 8 Engelsen en 4 Australiërs.

    Zij kwamen om in de Tweede Wereldoorlog bij een vliegtuigcrash in 1943 en 1944. Aaldert Geerts, een verzetsstrijder ligt hier eveneens begraven. Zijn naam en die van medestrijders als Jan Hoogland en kornet Carel Everhard graaf van Limburg Stirum zijn vereeuwigd in straatnamen in Olst.

    Er bevindt zich op korte afstand, aan de Beukenweg een kleine Joodse begraafplaats met slechts één grafsteen van Mariana Zendijk-van Spiegel uit 1914. Het is niet duidelijk of er nog meer personen begraven liggen.

  19. Route Ruiterbeeld Basjkieren

    Bij knp 38 kun je eventueel het ruiterbeeld van de Basjkieren bezoeken. Ga dan bij knp 38 LA naar knp 51. Neem het kozakkenveer over de IJssel (vaart alleen vanaf 1 apr t/m 1 oktober). Het beeld staat vlakbij de plek waar het veertje aanlegt. Keer weer terug naar knp 38. Route vervolgen naar knp 49.

  20. Ruiterbeeld Basjkieren

    Ruiterbeeld Basjkieren

    Het bronzen beeld is een schenking van Basjkortostan, een autonome republiek binnen de Russische Federatie. Het beeld verwijst naar de Basjkierse ruiters, die meevochten in de strijd tegen Napoleon. Het is ook een subtiele verwijzing naar het logo van de Republiek Basjkortostan,

    Op initiatief van Museum Geelvinck werd begin 2018 dit levensgrote beeld van een Basjkierse ruiter bij de Haven van Veessen onthuld. Het is van de hand van de in Nederland wonende beeldhouwer Alexander Taratynov.

    waarin eveneens een ruiter is afgebeeld: Salavat Yulaev, de legendarische vrijheidstrijder, die in de 18e eeuw de Basjkierse opstand tegen de Russische onderdrukking leidde. Meer weten: ga op het luisterbankje zitten en luister naar de uitleg door de QR-code op uw mobiele telefoon in te scannen.

  21. Schipbrug over de IJssel

    Schipbrug over de IJssel

    Ruim 200 jaar geleden, in 1813, tijdens de Franse overheersing, heeft het Russische Basjkierenregiment bij Wijhe een schipbrug over de IJssel gebouwd, om snel door te kunnen stoten naar Amsterdam: het begin van de bevrijding van Nederland van de heerschappij van Napoleon.

    De Basjkieren lagen in Wijhe in bivak gedurende de maanden november en december 1813. Het toeristenpontje dat gedurende de zomermaanden tussen Fortmond en Veessen vaart heet daarom het ‘kozakkenpontje’. Eigenlijk zou het dus het Basjkierenpontje moeten heten.

  22. Het Kozakkenveer

    Het Kozakkenveer

    Het Kozakkenveer voor fietsers en wandelaars, vaart vanaf 1 apr t/m 30 sept. dagelijks van 09:30 uur tot 17:30 uur. De laatste afvaart is aan Fortmond kant om 17:15 uur. In de Middeleeuwen, of nog eerder al, kende het dorpje Veessen een veerdienst met de overzijde van de rivier de IJssel, Fortmond.

    Het Kozakkenveer is genoemd naar een schipbrug, de Kozakkenbrug, tussen Veessen en Fortmond, die gebouwd werd door de Basjkieren die het Franse leger in 1813 achtervolgden bij hun terugtocht uit Europa naar Frankrijk.

    De troepen, die aan de Franse overheersing een einde maakten, bestonden vooral uit regimenten kozakken. Er was één regiment Basjkieren bij en dat sloeg in Wijhe zijn kampement op. Een eeuw later werden de Basjkieren vergeten en veegde men ze op één hoop met de kozakken, die hier ook geweest zijn

  23. Uitkijktoren en steenfabriek

    Uitkijktoren Fortmond

    Langs de IJssel liggen verschillende oude baksteenfabrieken. In de 19e eeuw stonden er wel 75 steenovens langs de IJssel. Baksteenfabriek Fortmond ligt in het buurtschap Fortmond (gemeente Olst-Wijhe). Hier werden van 1828 tot 1976 stenen gebakken.

  24. Fietsknooppunt 38

  25. Fietsknooppunt 49

  26. Infocentrum IJssel Den Nul

    Infocentrum Ijssel

    Het Infocentrum IJssel Den Nul ligt aan de IJssel en aan de rand van natuurreservaat de Duursche Waarden. In het infocentrum is een vaste expositie te bezichtigen over de waterhuishouding, de cultuurgeschiedenis en flora en fauna langs de IJssel. www.infocentrumijssel.nl

  27. Plek ontspoorde trein

    Plek ontspoorde trein

    In de nacht van 5 op 6 september 1944 heeft het Wijhese verzet tussen Wijhe en Den Nul een trein vol met vluchtende NSB-ers laten ontsporen. Nadat de rails weer waren hersteld, lieten de daders, zonder gevaar te duchten, zich duidelijk herkenbaar fotograferen.

    Bij deze actie kwam er een machinistenschuilplaats in de spoorberm terecht. Deze betonnen schuilplaats zult u straks aantreffen bij het NS-station in Wijhe.

  28. Fietsknooppunt 30

  29. De ramp in de vloerzeilfabriek

    De ramp in de vloerzeilfabriek

    Vlak na de bevrijding van Wijhe vond op 7 mei 1945 een enorme explosie plaats in een gebouw op het terrein van de voormalige Vloerzeilfabriek aan de Enkweg. Na de bevrijding waren hier kantoren van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten gevestigd. Er lagen wapens, munitie en mijnen opgeslagen.

    Het trieste resultaat was 19 dodelijke slachtoffers, waaronder leden van de Binnenlandse Strijdkrachten en 6 kinderen. Deze ramp had een geweldige impact op de gehele Wijhese bevolking. Het bevrijdingsfeest in Wijhe werd daarom enkele maanden later gevierd.

    Plaquette op muur, huisnr 36

    Vanaf 7 mei 2022 is de plaquette vervangen door een herinneringsmonument.

  30. Historische Vereniging Wijhe

    Expositieruimte en winkel

    In het pand aan de Langstraat 52 bevindt zich het documentatiecentrum en expositielokaal van de Historische Vereniging Wijhe. Tevens een leuk winkeltje met originele cadeaus uit Wijhe en omgeving. Geopend di t/m vr 10-12 uur en 14-16 uur, zat 10-16 uur.

  31. Luisterplek 501, hotel Veerman

    De oorlogsjaren Hotel Veerman

    Januari 1944 - Uit het dagboek van een hotelmedewerkster.

    “Sinds de oorlog is uitgebroken hangt er soms een gespannen sfeer in het hotel. Het is een komen en gaan van allerlei groepen: mensen uit de buurt, handelaren, NSB’ers en Duitse officieren… Maar óók verzetslieden en Joodse onderduikers…

    Hotel Veerman in Wijhe is altijd een drukbezocht hotel geweest, maar sinds de overname door het Amsterdamse echtpaar Peet-van Ommen gaan de zaken helemaal voorspoedig. Elke avond is er wel wat te doen voor de plaatselijke verenigingen. Er wordt biljart gespeeld, gymnastiek- en dansles gegeven

    en op de wekelijkse sociëteit is het altijd een drukte van belang. Kortom: er is altijd wat te beleven en ik werk er dan ook al jaren met veel plezier. Overdag verzorg ik de kamers van de gasten en ’s avonds help ik een handje in het restaurant. Maar sinds het begin van de oorlog zijn er een aantal

    dingen veranderd. Op de sociëteit wordt tegenwoordig druk gespeculeerd over het verloop van de oorlog. Daarnaast worden er ook illegale bladen gelezen en komt de Koninklijke familie vaak ter sprake. Af en toe hebben we bezoek van Duitse officieren en er komen regelmatig lokale NSB’ers over de vloer.

    En dat zorgt weleens voor spanningen en ongeregeldheden. Er zijn namelijk ook vele verzetslieden die het hotel weten te vinden. Zo gaat het gerucht dat de verzetsmannen Jan Dalemans en kapitein Walta vanuit dit hotel voedseltransporten verzorgen naar Amsterdamse bejaardentehuizen. De twee kennen

    elkaar uit hun diensttijd en troffen elkaar hier in 1942 in de sociëteit. Dalemans werkt al langer voor de Amsterdamse illegaliteit; hij zorgt onder andere voor Joodse onderduikadressen, bezorgt bonkaarten en illegale kranten. De extra voorraden voedsel worden eerst door Kapitein Walta in de

    omgeving van Wijhe ingezameld, daarna bezorgt Dalemans ze met de auto in Amsterdam. Een gevaarlijke onderneming… en dat allemaal vanuit ‘ons’ hotel. Dalemans is trouwens voor de duvel niet bang, want ik zag hem laatst in het restaurant een ontspannen praatje maken met een Duitse officier.

    En dat terwijl hij een uur later weer een paar Joodse onderduikers door de gangen van het hotel naar de zolder loodste! Ik moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als hij betrapt was… Als je het mij vraagt kan dit allemaal niet lang goed gaan. Ik hoop dat het waar is wat ze zeggen en dat

    de bevrijding nu snel dichterbij komt. Dan hoeven we niet meer zo stiekem te doen en continu over onze schouder te kijken. Dan wordt de sfeer in het hotel gewoon weer zoals vroeger…”

  32. Fietsknooppunt 29

  33. route oorlogs punten Wijhe

    Bij knp 29, richting knp 12 (Oranjelaan). Bij het oorlogsmonument rechtsaf richting het station (Stationsweg). Weg volgen richting begraafplaats. Weg gaat rechtsaf het spoor over en gaat over in Prins Bernhardlaan. Einde weg rechtsaf (Onder de Gelder), weg volgen naar knp 54.

  34. Oorlogsmonument Wijhe

    Oorlogsmonument Wijhe

    Gevallen voor het vaderland, in of afkomstig uit Olst-Wijhe of waar ook ter wereld, of gevallen in den vreemde voor de bevrijding van de nazi's. Of vermoord door willekeur van de nazi's.

  35. Basjkieren monument Wijhe

    Generaal Von Benckendorff

    Dit monument markeert de plek waar in november 1813 de Basjkieren hun kampement opsloegen. Zij waren geoefende pontonniers en bij Veessen hebben zij een schipbrug over de IJssel gelegd. Dit bivak was hun uitvalsbasis en daarna doorvoercentrum, tot eind januari 1814 de schipbrug onbruikbaar werd.

    In opdracht van Tsaar Alexander I heeft Generaal Alexander von Benckendorff een essentiële bijdrage geleverd aan de vorming van de huidige monarchie door opdracht te geven voor de bouw van de schipbrug. Tevens had hij de leiding over de geallieerde troepen die Amsterdam bevrijd hebben.

    Kunstenaar Alexander Taratynov vervaardigde een artistieke impressie van generaal Alexander von Benckendorff. De ruimtelijke structuur rond het beeld verwijst naar een officierstent in het kampement van de Basjkieren

  36. De Franse School

    De Franse School

    Een Franse school is een instituut waarin kinderen uit de gegoede stand onderwijs kregen, o.a. in het Frans. De school is in 1862 opgericht. De eerste steen is gelegd door Jacob van Nahuys, de 5-jarige zoon van de toenmalige burgemeester, opvolger van Gilles Schouten.

    Het werd gebruikt als opvanglocatie voor Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

  37. Machinistenbunker

    Machinistenbunker

    Bij de fietsenstalling bij het NS-station staat een machinistenbunker. Bij beschietingen van de trein konden de machinist en de stoker hier een veilig onderkomen vinden voor rondvliegende kogels. Deze is afkomstig van de trein die leden van het verzet in september 1944 hebben laten ontsporen

  38. Kanonnen Landgoed De Gelder

    Kanonnen Landgoed De Gelder

    Als luitenant-generaal kreeg Coenraad Willem baron van Dedem twee kanonnen cadeau, vanwege zijn verdiensten in 1709 tijdens de slag bij Malplaquet, bij de Frans-Belgische grens, één van de belangrijkste veldslagen tijdens de Spaanse Successieoorlog.

    Zijn kleinzoon Frederick Gijsbert baron van Dedem stelde deze kanonnen in 1785 ter beschikking aan het Vrijkorps te Deventer om zich te bewapenen tijdens het verbond tussen de Republiek en Frankrijk.

    De kanonnen werden echter geroofd en de familie kreeg van de koning van Pruisen als schadevergoeding twee andere kanonnen, gegoten in 1787 en 1788. Dit zijn de kanonnen die nu nog steeds op het voorplein op De Gelder staan.

  39. Fietsknooppunt 54

  40. Fietsknooppunt 35

  41. Fietsknooppunt 40

  42. Fietsknooppunt 57

  43. V1 lanceerplaats Middel/Wesepe

    V1 lanceerbaan Middel/Wesepe

    (tekst en foto: Gerhard Aberson) In het najaar van 1944 stelden de Duitsers op diverse plekken in Salland lanceerbases op voor de lancering van de V1 en de V2. In Middel aan de Rozenvoorderdijk was een reservebaan voor de lancering van de V1, maar die is nooit gebruikt.

    Een blok beton met sleuven - en daarachter in één lijn gelegen betonnen blokken - ligt daar nog steeds, aan de westkant van de weg, half in het bos. Huizen in de buurt, waaronder de Schuilenbergerweg, werden eind 1944 uit voorzorg ontruimd.

    De V1 lanceerplaats in Middel werd gebouwd door Organisation Todt (O.T.).

  44. Fietsknooppunt 75

  45. Huis Boxbergen

    Huis Boxbergen

    Het huis werd in de huidige vorm gebouwd tussen 1650 en 1653. Het werd in de 19e eeuw gekocht door leerlooier Lambert uit Deventer en liet de boel opknappen. In 1948 werd het gehele landgoed gebracht onder de Natuurschoonwet van 1928.

    Drie jaar later, in 1951, werd Boxbergen verkocht aan de stichting De Verenigde Gestichten te Deventer. Thans is het particulier eigendom.

  46. Fietsknooppunt 77

  47. Fietsknooppunt 68

  48. Landgoed Hoenlo

    Hoofdgebouw Groot Hoenlo

    Het hoofdgebouw van het historische landgoed Hoenlo, Groot Hoenlo, is gebouwd op een omgracht terrein, recht in de as van de lange oprijlaan. Het landhuis is vermoedelijk in oorsprong 18e-eeuws en ontstaan uit de vergroting van een oudere spieker.

    Terzijde van Groot Hoenlo staat Klein Hoenlo, een huis dat ook wel bekendstaat als het 'weduwehuis'. Groot Hoenlo dankt zijn bekendheid o.a. aan Harry Mulisch, die enige tijd in huis Groot Hoenlo woonde. Hier schreef hij zijn meesterwerk 'De ontdekking van de hemel'.

  49. Fietsknooppunt 72

  50. Route naar P De Haere

    Als je bent gestart bij Havezate De Haere, dan bij knp 72 LA ri. knp 69. NIET doorfietsen naar knp 69, maar RA zandweg naar landgoed De Haere. Na een paar honderd meter ligt de parkeerplaats aan je rechterhand.

  51. Fietsknooppunt 69