In beeld

Deventer: een historisch decor

  • 5 minuten opladen
  • 5449 x bekeken

Stoppen? Nee, daar denkt Emmy Strik (77) nog niet aan. Voorlopig blijft ze nog wel even het gezicht van Dickens Festijn in Deventer. Althans, zolang haar gezondheid het toestaat. En gelukkig maar, want iemand met zo veel liefde voor Deventer als culturele stad, tilt elk evenementen tot grote hoogten.

Als ze koffie brengt, overhandigt Emmy koek. “Er zit wel gember in hoor, ik vind ze heel lekker. Ik koop ze bij Mevrouw Noot (in de Engestraat in Deventer, red.), zij heeft de echte Engelse.” Weinig verrassend, want naast een geboren liefde voor Deventer deed ze liefde op voor Engeland, in het bijzonder Dickens. Van haar vader, verklaart ze. Vandaar ook dat ze 28 jaar geleden voorstelde om een Dickensian Christmas te organiseren in Deventer. “Deze stad leent zich ervoor, Deventer heeft het juiste decor.”

In een boek

Met dat decor doelt ze op het Bergkwartier: één van de oudste wijken van Nederland, met nog een middeleeuwse stratenpatroon. Het is de trekpleister van Deventer en met ‘Dickens’ helemaal. Dat groeide uit van een klein Deventer feestje tot een festijn waar jaarlijks zo’n 125.000 mensen op af komen. De liefhebbers van het tweedaagse evenement komen rond half december van heinde en verre, om zich heel even in een boek van Dickens te wanen. Een heel weekend lang is dat kleine hoekje van Deventer een negentiende-eeuwse Engelse stad. En nee, dat is niet zomaar een verkleedpartij. Er is toneel en theater, want de binding met de boeken moet blijven, daar is Emmy heel duidelijk in. “Dat geldt ook voor de kramen die er staan. Het mag niet zomaar een braderie worden. Deventer is een culturele stad, een boekenstad. Er moet altijd een link zijn naar Charles Dickens.”

Bekendheid

Dat past bij Deventer. Want dat culturele, dat klinkt door in alles wat er te doen is. “Kijk maar naar de drie grote evenementen: Deventer op Stelten, de Boekenmarkt en het Dickens Festijn. Dat zijn allemaal culturele evenementen.” Het zijn ook de evenementen die de stad echt op de kaart hebben gezet in de loop der jaren. “Dickens betekent heel veel voor Deventer, het heeft Deventer bekendheid gegeven. Terwijl de Deventenaren zelf niet zo snel een bezoek brengen. ‘Dan moet ik in de rij staan’, zeggen ze dan.” Of Deventer echt Sallands is? Strik weet het niet. “Deventer ligt in Salland. Maar de mentaliteit is heel anders.” Want waar de Sallander bescheiden is, daar is de Deventenaar trots. Hoe dat komt? “Het is een heel mooie stad met antieke waarde. Middeleeuwse waarde. We zijn altijd een kleine stad geweest en we stonden nooit echt op de kaart. Dat is langzaam wel gekomen.”

Zijstraten

Emmy kan het weten, want ze woont al sinds haar geboorte in de stad. Toen ze 38 was, in 1979, startte ze een franchise van Dille en Kamille in de Walstraat, pal naast haar huis. Dat sloeg aan bij haar stadsgenoten en ineens kwam er winkelpubliek naar de Walstraat. “Dat bleek een schot in de roos.” Inmiddels zijn die zijstraten belangrijker dan de hoofdstraten. “De Overstraten, de Spijkerboorsteeg, de Walstraat. Daar zitten de leukste winkeltjes, daarvoor kom je naar Deventer.” Dat was niet altijd zo. Sterker nog, enkele jaren geleden tijdens een bijeenkomst van het mkb kwam een vooraanstaand econoom vertellen dat de Grote en Kleine Overstraat beter opgedoekt konden worden. Ze zouden op leven na dood zijn. “Woedend waren de ondernemers daarover”, zegt Emmy. “Dat laten we ons niet zeggen. Ze waren zo verontwaardigd dat ze van alles organiseerden om de straten op te knappen. En dat lukte. Nu drijft Deventer erop.” Als ze erover spreekt lacht ze. “Dat zegt iets over de liefde voor deze stad.”

Onbewoonbaar

In de loop der jaren zag ze meer toeristen komen en ook van verder weg. Een van de belangrijkste redenen daarvoor is volgens haar de ontwikkeling van de Bergkwartieren (het Bergkwartier en het Noordenbergkwartier), die na de Tweede Wereldoorlog compleet verpauperd waren. “Dit huis was zelfs onbewoonbaar verklaard.” Het is een verdienste van de Stichting Werkgroep Bergkwartier, inmiddels de NV Bergkwartier, die de bres op ging voor de oude wijk. Het had maar een haartje gescheeld of de wijken waren platgelegd om er doorgaande wegen te maken. Een schrikbeeld volgens Emmy. “Dan was het hier zo anders geweest.” Waarom je naar Deventer moet komen? “Het is een heel leuke provinciestad met een mooi gebied er omheen. Je kunt fietsen en wandelen. En in Deventer kun je een dagje eropuit. We hebben mooie galeries en Museum de Waag vind ik nog steeds heel leuk. Ik ga altijd even kijken als er een nieuwe tentoonstelling is.”

Havenkwartier

Waar Emmy ook blij van wordt, zijn de ontwikkelingen in het Havenkwartier. Het is een oud industrieel gebied, dat nu wordt ontwikkeld tot een bruisende culturele plek. Bijvoorbeeld met Dok H20, waar je wat kunt eten en drinken, maar ook veel kunst te zien is, van beeldende kunst tot theater. En de enige foodhall van het oosten van Nederland bevindt zich er: Fooddock. “Het Havenkwartier is zo geweldig.” Emmy vertrekt niet meer uit Deventer. En voorlopig is ze nog gewoon het gezicht van Dickens. “Al wordt dat wel steeds minder hoor, anderen gaan het overnemen. En dat is ook goed. Zolang het nog kan, blijf ik het doen, ik heb er geen leeftijd aan verbonden. Voorlopig mag ik nog meedoen.”