Kunstofontwerp | Textielontwerpen van Almelose kunstenaars

Voor deze bijzondere expositie heeft het Stedelijk Museum Almelo textielproducten van genoemde kunstenaars uit het eigen depot opgediept. Van de in 1920 in Almelo geboren Harry Spannenburg bijvoorbeeld. Hij was beeldhouwer, schilder, tekenaar, aquarellist en kunstnijveraar. Een opleiding aan de kunstacademie zat er vanwege de dreiging van de Tweede Wereldoorlog niet in, en daarom ging Spannenburg naar de Enschedese Hogere Textielschool voor een opleiding tot dessinateur. Daarna begon hij zijn carrière bij textielfabrikant Hedeman. Na een bedrijfsovername werd hij 'huisontwerper' van Nijverdal -Ten Cate. Daar verzorgde hij nagenoeg alles: van etalages, stands voor beurzen in Amsterdam, Moskou en Frankfurt tot modeshows en textielpatronen. Kortom, hij goochelde met papier, stoffen en kleuren en zijn expressieve en kleurrijke textielpatronen en stoffen zijn van een internationale allure. Ter gelegenheid van Spannenburgs pensionering zei mr. Alberdingk Thijm, topman van Nijverdal ten Cate, dat hij een duizendkunstenaar was die jarenlang het gezicht van Nijverdal ten Cate bepaalde.Spannenburg werkte ook over de grens, getuige werk van hem met het stempel van atelier Schnitzler & Vogel uit Krefeld, Noordrijn-Westfalen. Deze stad heeft een rijke textielgeschiedenis, vooral van fluweel en zijde.

Atelier Van Rhee
 voor Jansen & Tilanus

Het Almelose Atelier Van Rhee werkte ook voor deze Duitse textielstad, maar voor een ander atelier. Dat blijkt uit een drietal patroonontwerpen uit het museumdepot die voorzien zijn van het stempel Atelier Van Rhee - 
Weberei Krefeld. Verder liggen in het depot diverse patroonontwerpen met daarop aantekeningen in het Duits en op de achterkant van enkele vellen de naam Van Rhee. Op vrijwel ieder vel staat onderaan Fa. J. Tilanus geschreven; 
waarschijnlijk de opdrachtgever voor deze textielpatronen.


De firma Jansen & Tilanus werd in 1869 in Vriezenveen opgericht door 
drie jonge ondernemers en is vooral succesvol geworden als kledingproducent 
voor sporters en clubs in velerlei disciplines. In de jaren zestig en zeventig sportten voetballers van bijvoorbeeld Feyenoord, Ajax en PSV in kleding van Jansen & Tilanus.


Firma G.J. Gast

Een andere vondst die verborgen lag in het museumdepot zijn fraaie proefdrukken op zijde en fluweel uit de jaren twintig van de vorige eeuw van de firma G.J. Gast jr. De naam van deze firma roept bij menig oudere Almeloër herinneringen op. Decennialang, tot 1973, stond de gelijknamige leerlooierij en ververij van exotische leersoorten aan de voormalige Fortstraat - de huidige Hagenborgh - midden in het centrum van Almelo.

De naamgever van de firma, de kunstzinnige Gerrit Gast (1896-1980), is vooral bekend vanwege de 'Stoom zijde- en katoendrukkerij G.J. Gast jr’, die de geboren Almeloër na zijn studie aan de Amsterdamse Kunstnijverheidsschool begon. Hij zag kans om de fraaiste patronen op zwart fluweel en zijde aan te brengen, drukwerken die voor Nederlandse begrippen in uitzonderlijke, internationale patronen zijn uitgevoerd. Tijdens de crisisjaren kwam er een einde aan de activiteiten van het textieldrukken en stapte Gerrit Jan Gast Jr. over naar het looien en verven van leer.

Gast liet zich duidelijk inspireren door de invloedrijkste stromingen van de vorige eeuwwisseling: art nouveau(Jugendstil) en art deco. Vooral voor liefhebbers van deze periodes is deze tentoonstelling een must see; al was het maar omdat vanwege hun kwetsbaarheid deze werken niet vaak kunnen worden getoond.

KUNSTOFONTWERP, Textielontwerpen van Almelose kunstenaars van 26 februari t/m 24 april In Stedelijk Museum Almelo