Vrijheidswandeling Deventer

Monument voor de spoorbrug

Na de inval van de Duitsers op 10 mei 1940 bliezen de Nederlandse soldaten de spoorbrug, gebouwd in 1886, op om het oprukken van de Duitse troepen te vertragen. Na de bevrijding bouwden de Royal Engineers, de Britse genietroepen, een nieuwe spoorbrug.

Deze brug kreeg de naam Catherine Millerbrug, genoemd naar de dochter van luitenant-kolonel W.S. Miller, die de leiding had bij de bouw van de brug. De noodbrug deed dienst tot in 1982. Van overblijfselen van de oorspronkelijke spoorbrug is een monument gemaakt. Foto credist: Eric Dullaart

Pontje Deventer

Kom je met de auto naar Deventer? Parkeer dan gratis op de Worp en steek vervolgens met het pontje de IJssel over. Je kunt zowel te voet als met fiets aan boord van het pontje. Het pontje vertrekt vanaf de Bolwerksweg 1, dit ligt vlak bij het Pillows Hotel Aan de IJssel, Meadow en het Worpplantsoen.

De spoorbrug is opgeblazen!

7 mei 1982 - persoonlijk verhaal van een Deventenaar.

Vandaag was een bijzondere dag; de nieuwe spoorbrug over de IJssel werd feestelijk geopend door Prins Bernhard. Maar deze gebeurtenis bracht onbewust ook veel herinneringen naar boven…

Het begon in mei 1940. Het waren angstige dagen voor ons als Deventenaren, want de Duitse vijand maakte zijn opmars. We hoorden dat er een Duitse gepantserde troepentrein in aantocht was, die via onze brug de oversteek over de IJssel wilde maken. Er gingen allerlei geruchten en iedereen was bang.

Het Nederlandse leger blies de brug uit voorzorg op en ook de draaibrug over het Overijssels kanaal bij Snipperling werd onklaar gemaakt. Ondanks deze blokkades lukte het niet om de vijand tegen te houden en de oorlog was een feit. Duitse soldaten bouwden een provisorische noodspoorbrug.

Op 5 juni 1940 reed de eerste trein weer over de brug. Voor de oorlog was ik vaak met vriendjes naar de brug gegaan, om te kijken naar de treinen. Omdat de directe omgeving van de brug ‘militarische gelande’ werd, was het voortaan verboden gebied. Mijn moeder waarschuwde me dagelijks:

“Het is levensgevaarlijk bij de brug, laat ik niet merken dat je er heen gaat om te kijken!” Dat zou ik ook niet gedurfd hebben, want wie zich op militair gebied begaf liep de kans om beschoten te worden. Enkele jaren later - sept. 1944, rond de Slag om Arnhem, begon men de spoorbrug te bombarderen.

Op zondagmorgen werden we plotseling opgeschrikt door een enorme dreun die ons huis op zijn grondvesten deed schudden. In onze straat sprongen alle ruiten en later hoorde we geruchten over veel doden en gewonden in de stad. 34 Bommenwerpers wierpen 24 duizendponders af.

Daarna probeerden ze maandenlang de spoorbrug te vernietigen met bommenwerpers, maar tevergeefs. Omdat de Duitse luchtafweer zo sterk was konden ze de bommen alleen van grote hoogte laten vallen. Hierdoor misten veel bommen hun doel en kwamen ze in de stad terecht.

Elke dag opnieuw waren we bang dat ons huis geraakt zou worden. Uiteindelijk kwamen er zo’n 120 mensen om het leven. Het einde van de oorlog kan ik me nog herinneren als de dag van gisteren. Het was 6 april 1945 toen plotseling de hele stad werd opgeschrikt door een serie oorverdovende klappen.

De Duitsers hadden de spoorbrug opgeblazen. We moesten de hele dag binnen blijven, zoals zo vaak in die periode. Maar we waren bang en hoopvol tegelijk; als de Duitsers zelf de brug hadden opgeblazen, dan waren de Canadese bevrijders nu écht in aantocht. Al snel werd dit vermoeden bevestigd.

want vier dagen later, op 10 april 1945, werd Deventer eindelijk bevrijd!

Verzetsmonument Deventer

Tegenover het gemeentehuis, bij de Lebuinuskerk staat een verzetsmonument. Het kunstwerk is gemaakt door Dirk Wolbers. De bevolking van Deventer doneerde geld voor dit verzetsmonument.

Achter de stenen sokkel op de muur van de kerk staat een tekst die ’s avonds wordt aangelicht: "Zij hebben door hun sterven meer gegeven dan veler jaren som ons geven kon".

Deze regels komen uit een gedicht over het verzet van Rie Cramer.