De bijzondere paastradities in Overijssel

Palmpasen optochten in Overijssel

Pasen begint met de eerste paastraditie in Overijssel: de Palmpasen optocht. De zondag voor Pasen noemen we Palmzondag en wordt de intocht van Jezus Christus in Jeruzalem gevierd. Nog steeds is deze dag voor kinderen in Overijssel een feest. Tijdens deze dag lopen veel kinderen de Palmpasenoptocht met hun zelfgemaakte Palmpasenstok. Deze stok is een kruis gemaakt van hout met een broodhaantje bovenop, waarbij alle elementen hun eigen betekenis hebben, zoals nieuw leven.

Een geliefde paastraditie in Overijssel is de Palmpasen optocht in Borne. Op zondagmorgen lopen de kinderen met hun Palmpasenstokken door het centrum van Borne. Ondertussen zingen ze liederen samen met de Bornse Harmonie en de Drum- en Marchingband Enschede. Ook in Hardenberg, Ommen, Den Ham en Markelo kun je een Palmpasentocht bewonderen.

In Denekamp is het de traditie om op Palmzondag te gaan eiergadder’n. Een groep, onder leiding van twee jonge heren, trekt zingend door het dorp om eieren en geld te verzamelen.

Wat zijn Poaskearls?

In sommige steden of dorpen in Overijssel waar Pasen traditiegetrouw wordt gevierd, vind je nog de zogenoemde Poaskearls. Poaskearls zijn heren die de paastradities in hun eigen stad, dorp of buurt in goede banen leiden. Traditiegetrouw zijn dit vrijgezelle, jonge mannen. De heren dragen volgens de traditie een lichte regenjas en een gleufhoed. Eigenlijk zou je de groep met Poaskearls kunnen zien als een soort paascommissie. Binnen de Poaskearls zijn er twee heren die de leiding hebben. Deze mannen noemen ze Judas en Iskariot. Paastradities die Poaskearls moeten leiden zijn bijvoorbeeld het hout halen voor paasvuren. Wil je de Poaskearls eens in het echt ontmoeten? Ga dan naar Ootmarsum!

Paastradities als cultureel erfgoed

Op sommige plekken spelen de paastradities nog een grote rol en wordt ieder jaar flink uitgepakt. De jaarlijkse paastraditie in Ootmarsum is zelfs cultureel erfgoed. Tijdens deze traditie in het Twentse stadje spelen de Poaskearls de grote hoofdrol. Het paasgebeuren begint al op Goede Vrijdag, wanneer de nieuwe Poaskearls worden voorgesteld aan de bewoners van Ootmarsum. Op Paaszaterdag halen de Poaskearls het hout op waarmee het paasvuur wordt aangestoken. Iedereen uit Ootmarsum die wilt helpen houthalen, mag hierbij aansluiten. Vanaf 13:00 rijden drie paaswagens naar natuurgebied Springendal. Eenmaal aangekomen, worden de paaswagens beladen met hout. Aan het einde van de dag komen de paaswagens zwaarbeladen aan op de plek waar het paasvuur wordt aangestoken.

Op eerste paasdag zingen de Poaskearls meerdere paasliederen en worden er allerlei activiteiten georganiseerd. ‘s Avonds steekt de oudste Poaskearl het paasvuur aan. De twee nieuwste Poaskearls zorgen ervoor dat het paasvuur blijft branden. Tweede paasdag worden de activiteiten van eerste paasdag herhaald, behalve het aansteken van het paasvuur.

Waar vind ik het leukste paasvuur?

Ieder jaar worden tientallen paasvuren aangestoken in Overijssel en is dan ook een populaire paastraditie. Sommige paasvuren trekken zelfs tot wel duizenden toeschouwers. In de maanden voordat het paasvuur wordt aangestoken, verzamelen de dorpsbewoners en de stedelingen hout om het paasvuur zo groot mogelijk te maken. Sommige dorpen strijden zelfs met elkaar om het grootste paasvuur. Twee van de bekendste paasvuren vinden plaats in Espelo en Denekamp.

Paasvuur in Espelo

Het paasvuur in Espelo is ontzettend populair omdat hij enorm groot is. Het paasvuur was in 2012 zelfs zo groot dat het een plekje heeft gekregen in het Guinness Book of Records. De hoogte van het paasvuur was destijds ruim 45 meter. Tienduizenden mensen kwamen hierop af. Nog steeds doen de inwoners van Espelo hun best om er een groot paasvuur van te maken.

Paasvuur in Denekamp

Ook het paasvuur in Denekamp is erg populair, dankzij de jaarlijkse traditie eromheen. Eerst wordt het hout opgehaald uit het bos door allerlei mannen op de trekker. Vanuit het bos brengen de mannen het hout naar de plek van het paasvuur. Hier wordt het hout opgestapeld om het paasvuur zo groot mogelijk te maken. Om 20:00 steekt de pastoor het paasvuur aan. Ook wordt de ton met de paasstaak aangestoken. De man die dit aansteekt, verdient twee liter jenever. Zodra het vuur aan is, loopt een groep mannen rond het paasvuur terwijl ze paasliederen zingen. Wanneer de ton langzamerhand uitbrand, gaan de meeste toeschouwers weer naar huis.