Natuurgeheimen

IJssellinie; hét geheim van de IJssel

  • Geschreven door Monique
  • 4 minuten opladen
  • 7547 x bekeken

De IJssel is één van de mooiste rivieren van Nederland. De combinatie van stromend water, de uiterwaarden, de natuurgebieden, de gezellige drukte van zowel schepen als pleziervaart maakt dat deze rivier voor iedereen wat te bieden heeft. Maar er is nog meer te ontdekken aan de IJssel. Iets wat jarenlang ‘topsecret’ werd gehouden voor de buitenwereld. Een onontdekt pareltje, de IJssellinie!

De IJssellinie

Rijdend over de dijk in buurt van Olst, zie je een indrukwekkende Shermantank verschijnen. Deze tank staat er al sinds de jaren ’50. De jaren van de Koude Oorlog en de Russische dreiging. De tijd waarin Europa vreesde voor een invasie van de Russen. Van de NAVO-staten werd verwacht dat ze zich gingen beschermen tegen deze mogelijke invasie. Maar hoe doe je dat als je net uit de Tweede Oorlog komt en geen geld hebt? Door een verdedigingslinie te ontwikkelen waarin het water uit de IJssel centraal staat. Er werden ingenieuze waterbouwkundige en militaire installaties ontworpen die in korte tijd grote gebieden onder wat konden zetten . Dat vertraagt de Russen in hun opmars. En de geallieerden hadden zo tijd om Nederland te komen helpen. Met het in werking zetten van dit plan zou een 127 kilometer lange en drie tot vijftien kilometer brede strook land tussen Nijmegen en Kampen onder water worden gezet. Deze verdedigingslinie kreeg de naam IJssellinie.

Geheimhouding

Het bijzondere aan dit plan is dat er maar heel weinig mensen van op de hoogte zijn gebracht. Er was strikte geheimhouding. Zelfs het parlement was niet op de hoogte van de plannen. Om het zo geheim mogelijk te houden, werd gebruik gemaakt van arbeiders uit de Randstad. Die kwamen niet in contact met de omwonenden. Er zijn nu nog mensen , die ten tijde van de aanleg van de linie in de buurt woonden, die aangeven nooit wat gemerkt te hebben van dit plan. Wanneer het plan in werking zou moeten worden gebracht, zou dit voor vele mensen grote gevolgen hebben gehad. Het betekende namelijk dat er 400.000 mensen uit de IJsselvallei geëvacueerd moesten worden. Waarschijnlijk heeft niemand van de 400.000 dit zich gerealiseerd en weet van gehad. De Russische dreiging bleef uit. Het plan hoefde dus niet in werking te worden gesteld. Tot de val van de muur in 1990 is de IJssellinie een geheim gebleven.

Vierling
Vierling


Stichting IJssellinie

De IJssellinie werd omgeven door bunkers, kazematten, tanks en ander militaire bouwwerken. Want alleen een waterlinie was niet voldoende om je te beschermen tegen de Russen. Het mooie is dat er meer dan 60 jaar later nog steeds restanten te zien zijn van de IJssellinie. Bunkers zijn gerestaureerd en ingericht zoals ze eruit zagen in de jaren ’50, stuwen en inlaatwerken zijn nog zichtbaar, luchtdoelterpen en een Shermantank zijn verweven met het landschap. Dat de IJssellinie zoveel jaren laten nog zichtbaar is, is de verdienste van Stichting IJssellinie. Zij beheert, herstelt en houdt het verhaal van de IJssellinie in stand. Dit wordt gedaan door het organiseren van open dagen en rondleidingen. Een gids ontvangt je op Landgoed de Haere en neemt je mee langs bunkers, inlaadwerken en stuwen met als hoogtepunt de commando- en hospitalbunker. Ervaar hier hoe deze bunkers er uit zagen in de jaren ’50 en ’60. Je vindt in deze bunkers materiaal uit die tijd zoals operatiemateriaal, persoonlijke standaard uitrusting en een soldaat met volledige bepakking. Wanneer je in de bunkers staat, is het alsof je hoofdrolspeler bent in het verhaal van de IJssellinie.

Rondleidingen
Rondleidingen

Landgoed de Haere

Wanneer je een bezoek brengt aan de IJssellinie in Olst, dan is het eerst wat je opvalt het mooie landgoed waar het verhaal zich afspeelt. Landgoed de Haere is in beheer van Stichting IJssellandschap. Het middelpunt van het landgoed is het schitterende kasteel de Haere met Engelse landschapstuin. In het kasteel kun je op het terras plaats nemen en genieten van koffie met wat lekkers. Het kasteel is het startpunt voor de rondleidingen van de IJssellinie. Rondom het kasteel zijn er mooie wandel- en fietsroutes uitgezet die je meenemen langs de IJssel en door het bosrijke gebied.

De Haere
De Haere


Parel van de IJssel

De combinatie van de ligging aan de IJssel, het interessante en mysterieuze verhaal van de IJssellinie, het sprookjesachtige Kasteel de Haere, de bosrijke omgeving met natuurgebied Duursche Waarden en Infocentrum IJssel den Nul in de buurt, de historische Hanzesteden Zwolle en Deventer om de hoek, en de fiets- en wandelroutes die er zijn uitgezet maakt de IJssellinie een parel van de IJssel die je niet mag missen!

We willen er dan ook geen geheim meer van maken; kom en beleef de IJssellinie!

Geschreven door Monique

Reis)journalist, tekstschrijver en schrijftrainer Monique van Klaveren (1969) heeft het mooiste beroep van de wereld! Op de fiets en te voet verkent ze Salland, Overijssel, Nederland en de wereld.