Typisch Overijssel

Zo herken je een gebouw uit de Hanzeperiode

  • 3 minuten opladen
  • 14064 x bekeken

Heb je wel eens van de term ‘Hanzegotiek’ gehoord? Woon je zelf in een Hanzestad, dan kan het zomaar zijn dat je in een huis woont met deze gotische stijl. Of misschien is jouw favoriete winkel wel in die periode gebouwd. Wanneer ontstond Hanzegotiek? En waaraan herken je het?

Lopend door de smalle steegjes van Deventer, langs de grachten van Hasselt of de stadsmuur van Zwolle kan het je niet ontgaan: de mooie, historische gebouwen. Nederland kent tal van historische gebouwen en monumenten en een groot deel valt te bewonderen in deze Hanzesteden. De Hanze speelde namelijk een belangrijke rol in de verspreiding van de gotische architectuur in Europa tijdens de middeleeuwen.

Uitwisseling over zee

Kooplieden die voor de Hanze voeren, namen naast handelswaren ook kennis, informatie en cultuur mee. Op die manier speelde de Hanze een belangrijke rol in de verspreiding van architectuur. In de 13e eeuw kwam de gotische stijl, die ook wel Hanzegotiek wordt genoemd, op in Nederland en Noord-Duitsland. Deze stijl nestelde zich ook in Frankrijk en werd tot het begin van de 16e eeuw in heel Europa toegepast.

Baksteengotiek

Bij deze gotische bouwkunst, die tegenwoordig ‘baksteengotiek’ wordt genoemd, hadden twee stenen de overhand: baksteen en natuursteen. De baksteengotiek is vooral vanuit Nederland doorgegeven aan de steden in het oosten en kun je nog steeds bewonderen in de noordelijke kuststrook. In de Westfaalse en Saksische steden werd vooral natuursteen gebruikt. Tot de 15e eeuw werden gebouwen veelal volgens deze bouwstijl gebouwd. Aan het einde van de 15e eeuw kwam de Renaissance op, waardoor de aandacht zich meer richtte op mooi en comfortabel. Het was over met de Hanzegotiek.

Hanzegotiek in de Hanzesteden

De gotische bouwstijl heeft niet alleen het uiterlijk van kerken bepaald, maar ook van gebouwen zoals raad- en gildehuizen, markthallen en stadsversterkingen. De bouwstijl is nog steeds te bewonderen in alle Hanzesteden. Wil je een rondje doen langs monumenten in Nederland, dan kunnen de Hanzesteden niet ontbreken.

De kenmerken van de gotische stijl zijn de spitsbogen, de luchtbogen, de steunberen, de trapgevels, de hoge vensters en de omhoog gerichte versieringen. Deze bouwstijl heeft duidelijk lichtere vormen dan de voorafgaande Romaanse stijl. Een wandeling door de Hanzesteden en je herkent de historische gebouwen meteen. Denk aan de Waag in Doesburg of de pakhuizen in Kampen en Zutphen. Tip: kijk vooral omhoog als je naar één van de Hanzesteden gaat. Dan ontdek je de prachtige en typerende gevels, torentjes en spitsbogen.